کتاب حامیه الرسول

پیرامون فضایل و مناقب ام المومنین حضرت خدیجه کبری(سلام الله علیها)

مولف : حجت الاسلام حسین تهرانی

ناشر: طوبای محبت

سال چاپ: 1398

تعداد صفحات: 304

نویسنده در بخشی از پیشگفتار این کتاب می‌نویسد: در تاریخ پرفراز و نشیب اسلام، کمتر بانویی در جامعه زنان همچون حضرت خدیجه سلام الله علیها همسر رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم درخشیده است.

بهر‌ه‌مندی از صفات عالی انسانی و رفتار برخاسته از بینش متعالی او چنان شخصیتی از وی ساخته که تا سال‌ها پس از رحلت جانسوزش، هرگاه پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم نام او را می‌شنید، اشک بر گونه‌های مبارکش جاری می‌گشت و از او به برزگی یاد می‌کرد.

در این نوشتار برآنیم که به بررسی شخصیت آن بانوی با فضیلت بپردازیم که ویژ‌گی‌های وی همانند ایمان و اعتقاد راسخ، نجابت و پاکدامنی، حق جویی و حق پذیری، ایثار و فداکاری، حسن رفتار با همسر، راستی و درستی و مقاومت و صبوری، از او شخصیت ممتازی ساخته است که وی را به عنوان یکی از بهترین الگوهای کمال و جمال انسانی برای همه مسلمانان به ویژه بانوان حق طلب مطرح می‌سازد، ویژگی‌های والایی که سبب شرافت مقام و کسب امتیازات منحصر به فردی برا آن بانو گردید، همچون «اصطفا و برگزیدی ازسوی خدا»، «برخورداری از سلام خداوند و جبرئیل»، «مباهات خداوند بر فرشتگان کریمش به وجود او»، « افتخار مادری بر نسل پام پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم»، «محسوب شدن از جمله اصحاب اعراف» و «قرار گرفتن در زمره مقربین».

از این رو قلم از وصف عظمت چنین بانویی عاجز بوده و بر شمردن ویژگی‌ها و خصوصیات او از توان این حقیر خارج است، ما بیش از این، 160 ویژگی از خصوصیات حضرت خدیجه سلام الله علیها را گردآوری کرده و به زیو طبع آراستیم و اکنون بنا بر درخواست جمعی از فضلا، دوستان، محبان اهل‌بیت علیهم السلام از آن مجموعه، 53 ویژگی را بر اساس سن شریف و مبارک حضرت خدیجه سلام الله علیها را گزنیش نموده در اخیتار علاقه مندان قرار می‌دهیم.

0) دوشنبه: رحلت جانگداز خاتم الانبیا صلى الله عليه و اله - تشكيل سقيفة بنی ساعده و غصب خلافت.

1) سه شنبه: اخذ بیعت اجباری از ساکنین مدینه (بیعت عمومی) احتجاج امیرمؤمنان علیه السلام درباره خلافت در مسجدالنبی و مراجعه به منزل - تدفين غریبانه خاتم الانبیا صلى الله عليه و اله در نیمه شب.

2) چهارشنبه: اولین روز از ایام جمع آوری قرآن - اولین روز از ایام تحصن در بیت فاطمه علیها السلام - هجوم های مقدماتی.

3) پنج شنبه: دومین روز از ایام جمع آوری قرآن - دومین روز از ایام تحصن در بیت فاطمه علیها السلام.

4) جمعه: سومین روز از ایام جمع آوری قرآن - سومین روز از ایام تحصن در بیت فاطمه علیها السلام - هجوم منجر به شکست تحصن - اولین نوبت از استنصارهای شبانه.

در پاسخ به این سوال، باید شخصیت بلند مرتبه و بزرگ حضرت خدیجه (سلام الله علبها) را مورد بررسی قرار دهیم. بی تردید ازدواج یکی از ثروتمندان عرب، با جوانی که از مال دنیا بهره چندانی ندارد، نمی­تواند ریشه در دلایل و انگیزه های مادی داشته باشد. بنابر این در ریشه یابی این جریان باید جهات معنوی را دنبال کرد.

آیت الله سبحانی در کتاب فرازهایی از تاریخ اسلام، [1] به چهار نمونه از این شواهد اشاره می­ کنند که به طور خلاصه بیان می­ کنیم:

1- چنانکه می­دانید پیامبر (صلی الله علیه واله وسلم) پیش از ازدواج با خدیجه، زمام تجارت وی را بر عهده داشت. غلام خدیجه به نام میسره، در سفر تجاری همراه پیامبر بود. پس از بازگشت کاروان، میسره آنچه را در سفر دیده بود برای خدیجه تعریف کرد، از جمله اینکه: محمد (صلی الله علیه واله وسلم) بر سر موضوعی با تاجری اختلاف پیدا کرد. آن مرد به او گفت: به لات و عزی سوگند بخور تا سخن تو را بپذیرم. محمد (صلی الله علیه واله وسلم) در پاسخ گفت: پست ترین و مبغوض ترین موجودات پیش من، همان لات و عزی است که تو آنها را می پرستی [2] و نیز این جریان را که در نزدیک "بصری" (شهر شام)، محمد (صلی الله علیه واله وسلم) زیر سایه درختی نشسته بود، در این حال چشم راهبی که در صومعه نشسته بود به محمد امین (صلی الله علیه واله وسلم) افتاد. وی از من نام او را سوال کرد و من پاسخ دادم، آنگاه وی گفت: این مرد که زیر سایه این درخت نشسته است، همان پیامبریست که در تورات و انجیل درباره او بشارت­های فراوانی خوانده ام. [3] خدیجه با شنیدن این کرامت، شوق مفرطی که سرچشمه آن علاقه به معصومیت محمد «صلی الله علیه واله و سلم» بود، در خود احساس کرد و بی اختیار گفت: میسره! کافی است، علاقه مرا به محمد دو چندان کردی.... سپس آنچه را از میسره شنیده بود برای ورقه بن نوفل نقل کرد و ورقه به او گفت: صاحب این کرامات، پیامبر عربی است. [4]

کجا مثل خدیجه مى‏ توان یافت‏

منبع: سید جواد حسینی، نشریه پاسدار اسلام 1387 شماره 321

نیست زنى در سخا به پاى خدیجه‏

چشم فلک خیره بر وفاى خدیجه‏

بنت «خویلد» که چرخ پیر عقیم است‏

تا که بزاید زنى به جاى خدیجه‏

رفعت طبع و صفاى باطن وى را

کس نشناسد مگر خداى خدیجه‏

یک زن و این قدر جانفشانى و ایثار

چشم خِرَد مات بر عطاى خدیجه(1)

در حدوده سه، یا فراتر از سه دهه پیش از اسلام، در دامن طبیعت و پاک و سالم حجاز، و در کرانه چاه جوشان زمزم، این یادگار الهام‏بخش «هاجر» و «اسماعیل» دخترى دیده به جهان گشود که در زندگى پر فراز و نشیب و تاریخ سازش نشان داد که دلى به شفافى آینه صاف، اندیشه‏اى به جوشانى زمزم، و فطرتى به زلالى آبشارهاى بلند و زیبا و پاک و دور از دسترس داشت.

خانواده او بر خلاف رسم سیاه و منحط زمانه، مقدم او را گرامى داشتند و ضمن تبریک ولادت او به پدرش «خویلد» و مادرش «فاطمه» نام نوزاد خویش را «خدیجه» به مفهوم برگزیده و گسسته و بیگانه‏اى از ناپسندى‏ها و نازیبایى‏ها و نارواها برگزیدند.(2)

مقاله بررسی شخصیت حضرت خدیجه (سلام الله علیها) از دیدگاه مستشرقان

نویسنده:

حسن رضایی هفتادر* ، مرضیه راجی ، روح الله شهیدی

چکیده

زندگی حضرت خدیجه سلام الله علیها، ازجمله موضوعاتی است که برخی مستشرقان بدان پرداخته اند. افرادی همچون: فاطمه مرنیسی در کتاب «زنان پرده نشین و نخبگان جوشن پوش»، نابیا آبوت در مقاله «وضعیت زنان در صدر اسلام» و باربارا فریر استواسر در مقالات «همسران پیامبر» و «خدیجه» در دایره المعارف قرآن لیدن، در ضمن بیان مباحث خود درباره زن در اسلام، مطالبی درباره این شخصیت برجسته آورده اند. ایشان با استناد به منابع اهل سنت، به ذکر محاسن این شخصیت پرداخته و وی را صاحب اندیشه ای بلند و حامی مقتدر پیامبرصلی الله علیه واله دانسته اند. نویسندگان مذکور، همگی به سن بالای حضرت خدیجه سلام الله علیها در زمان ازدواج با پیامبرصلی الله علیه واله وسلم ، بیوه بودن وی و داشتن چندین فرزند از همسران قبلی و همچنین ثروت انبوه او که ماحصل ازدواج های قبلی اش بوده، اشاره کرده اند و در ضمن ترسیم شخصت حمایت گر خدیجه سلام الله علیها از پیامبرصلی الله علیه واله وسلم، جایگاه نبوتش را تضعیف کرده و پیامبر را شخصیتی درمانده و ناموفق در امر رسالت در صورت عدم همراهی همسرش دانسته اند. نویسندگان یادشده، به رغم مراجعه به منابع متعدد، به دلیل استناد به منابع اهل سنت و عدم تفحص کامل در بین آثار تاریخی، دچار اشتباهاتی شده اند که با حقیقت تاریخی سازگار نیست. این نوشتار که به شیوه توصیفی- تحلیلی نگاشته شده، درصدد است تا ضمن تبیین مطالب آنان، به تحلیل شخصیت متعالی خدیجه سلام الله علیها پردازد و اثبات کند وی قبل از پیامبرصلی الله علیه واله هرگز ازدواج نکرده و سن بالایی نداشته است. او متکفل فرزندان خواهرش «هاله» بوده و ثروت انبوه وی میراث همسران قبلی اش نبوده، بلکه ماحصل تلاش و توان مندی این بانوی نمونه بوده است.

تحلیل از این مقاله بیان می کنیم